اقتضای عقد نکاح
اقتضای اطلاق
اقتضای ذات عقد نکاح
شرط خلاف مقتضای ذات عقد
شرط عدم نزدیکی در عقد نکاح
شرط عدم تمتعات در عقد نکاح
آثار عملی پذیرش صحت شرط در باب نسب
آثار عملی پذیرش صحت شرط در تکالیف مالی
اقسام و مصادیق شرط خلاف مقتضای اطلاق عقد نکاح
در خصوص شروط صحیح و باطل در ضمن عقود بهطور کلی و عقد نکاح به عنوان یکی از عقود معین مشخص شد، درج هر شرطی که با مقتضای ذات عقد به صورت کلی و عقد نکاح به صورت خاص، منافات داشته باشد، به موجب شرع و قانون ممنوع بوده و موجب بطلان عقد و شرط میگردد.
با بررسیهای صورت گرفته در خصوص ماهیت ذات عقد نکاح، آنچه بیشتر مورد اختلاف فقها و حقوقدانان قرار گرفته، مصادیقی از شروط ضمن عقد نکاح است که برخی به صحت آن شروط و عدم مخالفت با مقتضای ذات عقد، اعتقاد داشته و برخی این مصادیق را در دایره شروط خلاف مقتضای ذات عقد، دانسته و حکم به بطلان عقد و شرط میدهند. در اینجا با توجه به موضوع رساله، برخی از مهمترین مصادیق مشتبه شرط خلاف مقتضای عقد نکاح و دلایل طرفداران و مخالفان آن به تفکیک مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
فهرست مطالب
مفهوم و مصادیق اقتضای عقد نکاح
مبحث اوّل: اقتضای اطلاق و ذات عقد نکاح
گفتار اوّل: اقتضای اطلاق عقد نکاح
بند اوّل: اقسام و مصادیق شرط خلاف مقتضای اطلاق عقد نکاح
الف: شرط صفت
ب: شرط فعل
ج: شرط نتیجه
گفتار دوم: اقتضای ذات عقد نکاح
مبحث دوم: بررسي مهمترین مصادیق مشتبه شرط خلاف مقتضای ذات عقد نکاح
گفتار اوّل: شرط عدم نزدیکی در عقد نکاح
بند اوّل: شرط عدم نزدیکی در عقد نکاح، باطل است
مهمترين ادله مخالفان صحت شرط عدم نزديكي
1- مغایرت با سنت
2- مغایرت با واژه نکاح
3- مغایرت با اهداف و مقاصد نکاح
4- تحریم شدن امر مباح
5- تمکین محدود در عقد نكاح موقت
6- عدم تحقق رابطهی زوجیت و وظایف زناشویی
7- بطلان قیاس شرط عدم نزدیکی با نکاح ناتوان جنسی
8- استناد به روایت نبوی
بند دوم: صحت اشتراط شرط عدم نزدیکی در عقد نکاح
مهمترين ادله موافقان صحت شرط عدم نزديكي در عقد نكاح
1- استناد به روایت عمار بن مروان از امام صادق (ع)
2- عدم مغایرت با واژه نکاح
3- عدم تحریم امر مباح و وفای به شرط
4- پذیرش شرط عدم نزدیکی در عقد نکاح موقت
5- تحقق رابطه زوجیت بدون رابطهی جنسی
6- صحت نکاح ناتوان جنسی، شخص عقیم و مجنون
7- غایات و اهداف متعدد در نکاح
8- عدم استمتاع بدون اشتراط شرط ضمن عقد
9- رد قیاس با مورد ایلاء
بند سوم: نظریهی مختار
مهمترين ادله نظريه مختار
گفتار دوم: آثار عملی پذیرش صحت شرط در باب نسب و تکالیف مالی
بند اوّل: وضعیت حقوقی نسب در صورت صحت شرط عدم نزدیکی
بند دوم: وضعیت حقوقی نفقه در صورت صحت شرط عدم نزدیکی
بند سوم: وضعیت حقوقی مهریه در صورت صحت شرط عدم نزدیکی
الف: استحقاق زن بر نصف مهریه
ب: امکان استناد زوج به حقّ حبس
گفتار سوم: شرط عدم تمتعات در عقد نکاح
مهمترين ادله مخالفان صحت شرط عدم تمتعات در عقد نكاح
الف: اشتراط عدم مطلق تمتع شرط خلاف تمامی آثار عقد است
ب: اشتراط عدم مطلق تمتع با اثر ظاهر عقد منافات دارد
ج: نفی مطلق استمتاعات ضمن عقد نکاح از مصادیق سلب حق است
گفتار چهارم: بررسی برخی از مصادیق مشتبه دیگرشرط خلاف مقتضای ذات عقد:
بنداوّل: شرط بچهدار نشدن از طرف هر یک از زوج و یا زوجه:
بند دوم: شرط عدم پرداخت نفقه در عقد نکاح
بند سوم: شرط خیار فسخ در عقد نکاح
فهرست منابع